Cây nứa | Đặc điểm hình thái, phân loại, cách trồng và chăm sóc

Nứa là tên gọi của một loại cây thuộc họ nhà Tre rất quen thuộc với người Việt. Với tính ứng dụng cao, hiện nay cây nứa được ứng dụng rất rộng rãi trong lĩnh vực kiến trúc xây dựng. Nó tạo nên những công trình “xanh” vô cùng độc đáo, mới lạ và cũng rất bền đẹp mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Cây nứa là cây gì?

Nứa là nhóm các loài cây thuộc họ nhà Tre, thuộc chi Nứa. Nó có tên khoa học là Schizostachyum và đặc trưng bởi vách mỏng.

Phân bố

Ở nước ta, trữ lượng cây nứa có khoảng 1.492.000 ha. Vùng phân bố chủ yếu của cây nứa là ở các tỉnh Bắc Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên như: Thanh Hóa, Nghệ An, Lâm Đồng, Kon Tum, Đắk Lắk,….

Đặc điểm hình thái cây nứa

Thân

Thân cây nứa cao từ 10m – 15m, đường kính từ 4cm – 6cm. Thân cây nứa mọc thẳng hoặc dựa vào các cây khác. Thân có rất nhiều lóng, mỗi lóng dài từ 30cm – 90cm. Cây nứa có vách mỏng, chỉ đạt từ 0,2cm – 0,6cm.

Cành

Cành nứa có đặc điểm là nhỏ và mềm, mọc ra từ các đốt trên thân cây. Độ dài cành từ 50cm – 70cm.

Lá

Lá cây nứa là loài mọc cụm thưa có hình mác. Mỗi phiến lá dài từ 10cm – 30cm. Lá nứa rộng từ 3cm – 7cm, thường nhọn ở phía đầu, bề mặt lá có một lớp lông mịn bao phủ và có các gân lá nổi rõ. Mỗi cuống lá dài từ 0,2cm – 0,7cm.

Mo

Mo cây nứa được bao phủ bởi một lớp lông màu trắng mịn, ở phía trên mép mo lớp lông này khá dày và có thể cao đến 0,1cm. Đáy bẹ mo rộng từ 7cm – 8cm, đáy dưới, rộng từ 32cm – 34cm. Mỗi bẹ có thể cao từ 22cm – 24cm và đáy dưới rộng 32cm đến 34cm.

Phiên mo có dáng hẹp, phần đầu nhọn, rộng từ 2,2cm – 2,4cm, cao từ 7,5cm – 9cm. Trong mỗi phiên mo đều có lông mịn, ở phía đáy lông lớp lông thường dài và cứng hơn.

Hoa

Hoa cây nứa thường xuất hiện khi về già. Hoa có màu vàng nhạt, mọc thành các chùm nhỏ, bao hoa không phát triển. Nhị hoa mang bao phấn và có màu vàng tươi.

Phân loại cây nứa ở nước ta

Ở nước ta có 7 loại nứa chính. Mỗi loại có những đặc điểm riêng biệt như sau:

• Nứa Khốp Cà Ná: Đây là loài tre nứa mọc thưa hoặc thành từng cụm dày. Thân cây khá nhỏ và mọc thẳng, độ cao trung bình từ 2m – 4m, đường kính thân dao động từ 1,3cm – 1,5cm. Mỗi lóng cây dài từ 16cm – 17cm, vách mỏng 0, 2cm.
• Nứa núi Dinh: Đặc điểm nổi bật của loại nứa này là có phiến lá to và các lóng khá dài, cao từ 2m – 3m. Vỏ thân màu xanh sẫm, vách thân dày khoảng 0,5cm.
• Nứa đèo Lò Xo: Mọc thành cụm dày. Thân cây thon, dáng thanh mảnh và tròn đều. Độ cao cây từ 8m – 10m, đường kính từ 4cm – 5cm và vách thân dày từ 0,7cm – 0,8cm. Các lóng thân dài từ 80cm – 90cm.
• Nứa Saloong: Đây cũng là loại tre nứa mọc cụm dày, thân mọc thẳng, cao từ 8m – 10m. Đường kính thân chỉ từ 2cm – 2,5cm, vách dày từ 0,2cm – 0,3cm. Mỗi lóng dài từ 65cm – 75cm.
• Nứa không tai Côn Sơn: Nứa không tai Côn Sơn có thân thon nhỏ, mọc thành từng cụm dày. Độ cao dao động từ 7m – 8m, đường kính thân từ 1cm – 1,5cm. Các lóng dài từ 45cm – 60cm, vách thân mỏng 0,3cm.
• Nứa có tai Côn Sơn: Đây là loại nứa mọc cụm dày. Thân cây có dáng thanh mảnh, cao từ 5m – 6m. Đường kính thân từ 1,4cm – 1,7cm. Các lóng dài từ 35cm – 50cm, vách thân dày khoảng 0,4cm – 0,7cm.
• Nứa đèo Bảo Lộc: Đây là loại tre nứa mọc cụm với thân thẳng đứng hoặc hơi dựa vào nhau, cao từ 8m – 10m, đường kính từ 4,5cm – 5,5cm. Lóng của loại nứa này rất dài, từ 80cm – 130m. Vách thân dày từ 0,5cm – 0,7cm.

Công dụng

Cây nứa có rất nhiều công dụng trong mọi lĩnh vực đời sống. Cụ thể là:

• Trong đời sống sinh hoạt tre nứa được dùng là cót tre, mê bồ, phên tre cho tới các vật dụng rổ, rá, thúng mẹt, làm bè mảng hoặc chế tạo thành dụng cụ đánh bắt cá,….
• Trong xây dựng tre nứa được dùng để trang trí, làm sàn nhà, làm ván tre ép, ốp tường,…. rất độc đáo, đẹp mắt và đầy sáng tạo.
• Trong lĩnh vực nội thất, thủ công mỹ nghệ,…. nứa được dùng làm bàn ghế, giường tủ, kệ bếp, kệ tivi, đồ lưu niệm,….
• Trong văn hóa ẩm thực nứa khi còn non được gọi là măng nứa. Măng nứa dùng để chế biến thành các món ăn rất ngon miệng như măng xào, luộc, nấu canh, muối chua,….

Kỹ thuật trồng và khai thác cây nứa

Nhân giống

Nhìn chung các loại nứa đều có thể nhân giống từ thân ngâm, thân sinh lý, hôm gốc, hoặc hom cành…Chọn những bụi nứa phát triển tốt, không bị sâu bệnh và đặc biệt là chưa ra hoa. Nứa dùng để làm giống tốt nhất là từ 7 – 8 tháng tuổi.

Kỹ thuật trồng

• Tưới nước thật đẫm cho vùng đất trồng nứa. Đảm bảo cho rễ cây có thể tiếp xúc với đất tốt nhất.

Chăm sóc cây nứa

• Bón thúc cho rừng nứa 2 lần/ năm trước khi cây ra măng 1 tháng và sau khi đã thu hoạch măng.
• Thường xuyên làm cỏ, dọn dẹp vệ sinh rừng nứa và vun xới cỏ rác mục cho gốc cây để măng mọc nhiều và to hơn.

Khai thác

Thông thường bà con sẽ được thu hoạch nứa sau khoảng 2 năm trồng nếu chăm sóc tốt.

Kết luận

Bài viết trên đây là những thông tin cơ bản về cây nứa và kỹ thuật trồng, chăm sóc cây hiệu quả. Nếu bà con còn điều gì thắc mắc hoặc cần tìm mua sỉ lẻ nứa nguyên liệu hãy đến với Cừ Tràm Thái Dương để được hỗ trợ tốt nhất.